Udar to bardzo groźny stan chorobowy, zagrażający nie tylko zdrowiu, ale również życiu. Każda taka sytuacja wymaga natychmiastowej reakcji i szybkiej interwencji medycznej. Jak wygląda leczenie udaru mózgu?

W przypadku udaru, specjaliści wyróżniają dwa rodzaje nieprawidłowości. Pierwsza z nich – udar niedokrwienny – wiąże się z zatkaniem lub zwężeniem tętnic, które blokuje drogę krwi do mózgu, przez co dochodzi do niedotlenienia. Zupełną tego odwrotnością jest udar krwotoczny, czyli innymi słowy wylew krwi do mózgu wskutek pęknięcia naczyń krwionośnych. Różnice między nimi wynikają też ze sposobu przebiegu objawów (udar krwotoczny jest bardziej niebezpieczny i gwałtowniejszy, w wielu przypadkach dochodzi do szybkiej utraty przytomności) i często już na tej podstawie lekarze określają wstępnie, z którym rodzajem mają do czynienia.

Najpierw diagnoza, potem leczenie udaru

Mimo wszystko niezbędne są oczywiście badania diagnostyczne. Na początku, tuż po przetransportowaniu poszkodowanego do szpitala (najlepiej dysponującego oddziałem udarowym) zostaje przeprowadzona tomografia komputerowa głowy, czasem dodatkowo zleca się również rezonans magnetyczny, badanie krwi, sprawdzenie ciśnienia tętniczego, EKG czy USG-D (dopplerowskie). Bardzo istotne jest tu prawidłowe rozpoznanie, ponieważ gdy u poszkodowanego wystąpi udar mózgu leczenie zależne jest przede wszystkim od typu choroby.

Leczenie udaru niedokrwiennego

Gdy na podstawie przeprowadzonych badań lekarze nie stwierdzą wystąpienia krwotoku śródmózgowego, oznacza to, że nastąpił udar niedokrwienny. Wówczas najbardziej powszechną drogą postępowania jest podanie pacjentowi leków trombolitycznych, czyli takich, których głównym zadaniem jest odetkanie zamkniętych naczyń krwionośnych poprzez rozpuszczenie skrzepów. Dzięki temu przepływ krwi w tętnicach mózgowych wraca do normy. Leczenie udaru niedokrwiennego tą metodą jest bardzo skuteczne, jednak warunkiem jest tu czas – zbyt długie zwlekanie od momentu pojawienia się objawów uniemożliwia zastosowanie trombolityków. Środki te mogą zostać podane choremu w ciągu maksymalnie 4 godzin – wówczas istnieje dość duża szansa na odzyskanie przez niego sprawności psychofizycznej.

Leczenie udaru krwotocznego

Leczenie udaru krwotocznego przebiega o wiele trudniej, znacznie gorsze są również rokowania: śmiertelność w ciągu pierwszych 4 tygodni wynosi ok. 30-40%. Wylew krwi powoduje czasem konieczność przeprowadzenia zabiegu operacyjnego. Ponadto pacjentowi podawane są leki na nadciśnienie i przeciwobrzękowe, a czasem także barbiturany, czyli środki nasenne. Rokowania zależne są od kilku czynników – jest to m.in. wiek pacjenta, obszar krwotoku, szybkość udzielenia pomocy choremu oraz współwystępowanie innych chorób bądź dolegliwości.

Rehabilitacja po leczeniu udaru

Każdy pacjent po udarze musi pozostać na oddziale szpitalnym, gdzie zapewniona jest pełna opieka medyczna, a jego stan jest wciąż monitorowany. Niezwykle ważne, by stale kontrolować podstawowe czynności, jak np. ciśnienie tętnicze, temperaturę ciała czy poziom glukozy we krwi oraz zapobiec powstawaniu powikłań pozamózgowych (zawał serca, zapalenie płuc, zakrzep żył, odleżyny, zakażenia, infekcje czy padaczka). Każdy chory wymaga również pomocy w zakresie czynności higienicznych i zastosowania właściwego dla jego stanu sposobu żywienia. Istotną kwestią, wspierającą leczenie udaru mózgu, jest niezbędna w takich sytuacjach rehabilitacja interdyscyplinarna. To właśnie ona ma zapewnić pacjentowi powrót do jak największej sprawności w zakresie procesów poznawczych czy poruszania się. Rehabilitację należy rozpocząć możliwie najwcześniej, często już w pierwszej dobie od wystąpienia objawów udarowych.